1. Endüstriyel Tasarım Nedir?
📌 Endüstriyel tasarım, bir ürünün dış görünümünü belirleyen şekil, çizgi, renk, doku veya süsleme gibi görsel özelliklerin korunmasını sağlayan fikri mülkiyet hakkıdır.
✔ Ürünün estetik özellikleri korunur.
✔ Taklit edilmesini engeller ve ticari rekabet avantajı sağlar.
✔ Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından tescil edilir.
🚨 Örnek: Bir mobilya tasarımcısı, özel bir sandalye modeli için endüstriyel tasarım tescili alarak benzer ürünlerin kopyalanmasını engelleyebilir.
2. Endüstriyel Tasarım Tescili Nedir?
📌 Endüstriyel tasarım tescili, bir ürünün dış görünümünün hukuki koruma altına alınmasıdır.
✔ Tescilli tasarım, başkasının izinsiz kullanmasını önler.
✔ Ürün üzerinde 5 yıl süreyle koruma sağlar (süre 25 yıla kadar uzatılabilir).
✔ Tasarımın sahibine hukuki haklar tanır ve davalarda ispat kolaylığı sağlar.
🚨 Örnek: Bir otomobil üreticisi, kendine özgü jant tasarımını tescil ettirerek rakiplerin aynısını üretmesini önleyebilir.
3. Endüstriyel Tasarım Tescil Süreci
📌 Türkiye’de endüstriyel tasarım tescili, Türk Patent ve Marka Kurumu (TÜRKPATENT) tarafından yürütülmektedir.
✔ 1️⃣ Tasarım Ön Araştırması Yapılır
- Başvurudan önce tasarımın daha önce tescillenip tescillenmediği kontrol edilir.
- TÜRKPATENT’in veri tabanı kullanılarak araştırma yapılır.
✔ 2️⃣ Başvuru Yapılır
- TÜRKPATENT’e online veya fiziki başvuru yapılır.
- Başvuru, bireysel olarak veya marka vekili aracılığıyla gerçekleştirilebilir.
✔ 3️⃣ Şekli ve Hukuki İnceleme Süreci
- Başvuru belgeleri incelenir.
- Tasarımın yeni ve ayırt edici olup olmadığı değerlendirilir.
✔ 4️⃣ Tasarım Resmi Bülten’de Yayınlanır (3 Ay)
- Tasarım, Resmi Endüstriyel Tasarımlar Bülteni’nde yayımlanarak itiraz süreci başlar.
- Bu süre içinde başkaları itiraz edebilir.
✔ 5️⃣ Tescil Kararı ve Belge Düzenleme
- İtiraz gelmezse veya reddedilirse tescil kararı verilir.
- Tescil belgesi düzenlenerek tasarım sahibine teslim edilir.
🚨 Örnek: Bir takı tasarımcısı, özel bir yüzük modeli için başvuru yaparak, tasarımın yasal koruma altına alınmasını sağlayabilir.
4. Endüstriyel Tasarım Tescili İçin Gerekli Belgeler
📌 Endüstriyel tasarım tescili için aşağıdaki belgeler gereklidir:
✔ Tasarıma ait görseller (Farklı açılardan fotoğraflar veya çizimler)
✔ Başvuru formu
✔ Tasarımın açık tanımı
✔ Başvuru ücret dekontu
✔ Başvuru sahibine ait kimlik veya ticaret sicil bilgileri
🚨 Örnek: Bir saat üreticisi, farklı açılardan çekilmiş görseller ve teknik çizimler ile başvuru yapmalıdır.
5. Endüstriyel Tasarım Tescilinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
📌 Başvurunun başarılı olması için şu hususlara dikkat edilmelidir:
✔ 1️⃣ Tasarım Yeni ve Özgün Olmalıdır
- Önceden tescillenmiş veya piyasada kullanılan bir tasarım olmamalıdır.
✔ 2️⃣ Teknik Özellikler Korunmaz, Sadece Görsel Tasarım Korunur
- Ürünün işlevselliği değil, sadece dış görünümü korunur.
✔ 3️⃣ Tasarımın Açıkça Tanımlanması Gerekir
- Tescil başvurusunda, tasarımın kullanım alanı ve amacı açıklanmalıdır.
✔ 4️⃣ Hatalı veya Eksik Başvurular Reddedilebilir
- Tüm belgeler eksiksiz ve doğru sunulmalıdır.
🚨 Örnek: Bir ev aleti üreticisi, yeni bir blender tasarımı için başvuru yaparken, sadece dış görünümü koruyabileceğini unutmamalıdır.
6. Endüstriyel Tasarım Tescilinin Süresi ve Yenilenmesi
📌 Tescil süresi ilk başvuruda 5 yıl olup, her 5 yılda bir yenilenerek toplam 25 yıla kadar uzatılabilir.
✔ Eğer tasarım sahibi yenileme işlemi yapmazsa, koruma süresi sona erer ve tasarım kamuya açık hale gelir.
🚨 Örnek: Bir moda tasarımcısı, kendi koleksiyonundaki kıyafet tasarımlarını her 5 yılda bir yenileyerek 25 yıl boyunca koruyabilir.
7. Endüstriyel Tasarım Tescilinin Avantajları
📌 Tescilli bir endüstriyel tasarımın birçok avantajı vardır:
✔ 1. Taklit Ürünlere Karşı Hukuki Koruma Sağlar
- Başkalarının aynı tasarımı kullanmasını veya satmasını engeller.
✔ 2. Ticari Rekabet Gücünü Artırır
- Şirketler, rakiplerinden ayrışarak marka değerini yükseltebilir.
✔ 3. Lisanslama ve Satış Hakkı Sağlar
- Tescilli tasarımlar başka şirketlere lisanslanarak gelir elde edilebilir.
✔ 4. Uluslararası Koruma Mümkün Olur
- Tescil edilen tasarımlar, uluslararası anlaşmalarla diğer ülkelerde de korunabilir.
🚨 Örnek: Bir ayakkabı markası, popüler bir modelinin tasarımını tescil ederek kopyalanmasını önleyebilir.
8. Endüstriyel Tasarım Tescili İçin Ücretler (2024)
📌 Türkiye’de endüstriyel tasarım tescili için başvuru sırasında belirli ücretler ödenmelidir:
| İşlem | Ücret (2024) |
|---|---|
| Başvuru Ücreti | 750 TL |
| Yayın Ücreti | 500 TL |
| Tescil Belgesi Düzenleme | 600 TL |
| Tasarım Yenileme Ücreti (5 yıl sonra) | 1.000 TL |
🚨 Örnek: Bir mobilya firması, 5 yılın sonunda tescili yenilemek için ek ödeme yapmalıdır.
9. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Endüstriyel tasarım tescili zorunlu mudur?
📌 Hayır, ancak hukuki koruma sağlamak için önerilir.
🔹 Tasarım tescili kaç yıl geçerlidir?
📌 5 yıl geçerlidir ve 25 yıla kadar uzatılabilir.
🔹 Tasarım tescili olmadan da hak talep edilebilir mi?
📌 Evet, ancak ispat yükümlülüğü ağırdır.
🔹 Uluslararası tasarım tescili nasıl yapılır?
📌 Lahey Anlaşması kapsamında WIPO’ya başvuru yapılarak sağlanabilir.
Bir yanıt yazın