Türk hukukunda bazı şirket türleri ve belirli büyüklükteki işletmeler açısından avukat bulundurma zorunluluğu getirilmiştir. Özellikle anonim şirketler bakımından bu yükümlülüğün kapsamı ve uygulanma şartları sıklıkla merak edilmektedir. Bu makalede, anonim şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğu ve bu yükümlülüğe ilişkin detaylar açıklanacaktır.
Avukat Bulundurma Zorunluluğu Nedir?
Avukat bulundurma zorunluluğu, belli kriterleri sağlayan şirketlerin bünyelerinde veya sözleşmeli olarak en az bir avukat çalıştırmasını ifade eder. Bu yükümlülük, şirketlerin hukuki iş ve işlemlerini hukuka uygun biçimde yürütmeleri, hukuki risklerin azaltılması ve hukuki süreçlerin profesyonel olarak yönetilmesi amacıyla getirilmiştir.
Anonim Şirketler İçin Avukat Bulundurma Zorunluluğu Var mıdır?
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesi ve ilgili yönetmelik hükümlerine göre, belirli kriterleri sağlayan anonim şirketlerin avukat bulundurma zorunluluğu bulunmaktadır.
Avukat Bulundurma Zorunluluğu Kapsamına Giren Anonim Şirketler
Avukat bulundurma yükümlülüğü, sermaye büyüklüğüne göre belirlenmektedir. Buna göre:
- Esas sermayesi 250.000 TL ve üzerinde olan anonim şirketler,
- Üye sayısı 100 veya daha fazla olan yapı kooperatifleri,
- Özel kanunlarla kurulmuş olan kurum ve kuruluşlar,
avukat bulundurma zorunluluğuna tabidir.
Anonim Şirketler Avukat Bulundurma Zorunluluğunu Nasıl Yerine Getirebilir?
Anonim şirketler, avukat bulundurma zorunluluğunu iki farklı yöntemle yerine getirebilir:
1. Kadrolu Avukat Çalıştırmak
Şirket bünyesinde sigortalı olarak çalışan tam zamanlı bir avukat istihdam edilebilir. Bu durumda şirket, avukatı kendi çalışanı olarak bordrolu şekilde çalıştırır.
2. Sözleşmeli Avukat Hizmeti Almak
Şirketler, bağımsız çalışan bir avukat veya avukatlık bürosu ile hizmet sözleşmesi yaparak da bu yükümlülüğü yerine getirebilirler. Bu yöntemle avukat, şirket bünyesinde çalışmaz ancak sözleşmeli olarak şirketin hukuki işlerini takip eder.
Avukat Bulundurma Yükümlülüğünün İhlalinin Yaptırımları Nelerdir?
Avukat bulundurma yükümlülüğünü yerine getirmeyen anonim şirketlere çeşitli yaptırımlar uygulanmaktadır:
- Yükümlülüğü yerine getirmeyen şirketlere, baro başkanlığı tarafından uyarı yapılır.
- Uyarıya rağmen yükümlülüğe uyulmaması halinde idari para cezası uygulanabilir.
- Şirketlerin bazı işlemlerinde hukuki engeller ve riskler ortaya çıkabilir.
Bu nedenle şirketlerin yükümlülüğü ciddiye alması ve gerekli işlemleri yapması önemlidir.
Avukat Bulundurmanın Şirketlere Sağladığı Faydalar Nelerdir?
Anonim şirketlerin zorunlu olarak veya gönüllü olarak avukat bulundurmasının birçok faydası vardır:
- Şirket faaliyetlerinin hukuki denetime tabi tutulması,
- Sözleşmelerin profesyonel hazırlanması,
- Ticari ihtilafların hızlı ve etkin çözülmesi,
- Şirket yöneticilerinin hukuki risklerinin azaltılması.
Anonim Şirketlerin Avukat Bulundurma Zorunluluğunda İstisnalar Var mıdır?
Avukat bulundurma zorunluluğunda anonim şirketler açısından genel olarak sermaye kriteri geçerlidir. Bu kriterin altında kalan şirketler avukat bulundurmak zorunda değildir. Ancak büyüklük kriterini aşan tüm anonim şirketlerin bu yükümlülüğü yerine getirmesi zorunludur.
Avukat Bulundurma Zorunluluğu için Yapılması Gereken İşlemler
Anonim şirketler, avukat bulundurma zorunluluğunu yerine getirdikten sonra:
- Avukat ile yapılmış hizmet sözleşmesi veya işe giriş bildirgesini,
- Baro tarafından istenen belgeleri ilgili baroya bildirmek zorundadırlar.
Bu işlemler yapıldıktan sonra baro tarafından tescil edilerek yükümlülük yerine getirilmiş olur.
Avukat Bulundurma Zorunluluğunda Dikkat Edilmesi Gerekenler
Anonim şirketlerin bu yükümlülüğü yerine getirirken dikkat etmesi gereken hususlar:
- Avukatın şirket bünyesinde veya sözleşmeli olarak faaliyet göstermesi fark etmeksizin yetkili baroya bildirimin yapılması,
- Avukatlık hizmet sözleşmesinin veya çalışma ilişkisinin açık ve net şekilde düzenlenmesi,
- Hizmetin kapsamının açıkça belirlenmesi.
Avukat Desteğinin Önemi
Anonim şirketlerin hukuki risklerini azaltmak, faaliyetlerini hukuki zeminde yürütmek ve yaptırımlarla karşılaşmamak için avukat desteği almaları önemlidir. Avukatlar, şirketlerin hukuki ihtiyaçlarını profesyonel ve doğru şekilde karşılayarak olası sorunları engeller.
Sık Sorulan Sorular (SSS)
1. Avukat bulundurma zorunluluğu hangi anonim şirketler için geçerlidir?
Esas sermayesi 250.000 TL ve üzerindeki anonim şirketler için geçerlidir.
2. Şirket bünyesinde mi yoksa sözleşmeli olarak mı avukat bulundurulmalıdır?
Her iki yöntem de geçerlidir, şirket kendi tercihine göre belirleyebilir.
3. Avukat bulundurmamanın cezası nedir?
Uyarı ve ardından idari para cezası yaptırımı söz konusudur.
4. Avukat bulundurma zorunluluğu nasıl yerine getirilir?
Kadrolu avukat çalıştırmak veya sözleşmeli avukat hizmeti almak suretiyle yerine getirilir.
5. Avukat bulundurma zorunluluğunu hangi kurum denetler?
Bulunduğunuz ildeki baro tarafından denetlenir.
6. Avukat bulundurma zorunluluğunu ihlal etmenin hukuki sonuçları nelerdir?
İdari para cezaları, hukuki işlemlerde zorluklar ve hukuki risklerin artması söz konusu olabilir.
7. Avukatlık sözleşmesi baroya bildirilmek zorunda mı?
Evet, yükümlülük kapsamında baroya bildirim yapılması zorunludur.
8. Avukat bulundurma yükümlülüğünün amacı nedir?
Şirketlerin hukuki işlemlerini profesyonelce yürütmelerini sağlamak ve hukuki riskleri azaltmaktır.
9. Bir avukat birden fazla şirketin avukatlığını yapabilir mi?
Evet, avukatlar aynı anda birden fazla şirketin avukatlığını yapabilir.
10. Şirket sermayesi azalırsa yükümlülük kalkar mı?
Sermaye 250.000 TL’nin altına düşerse yükümlülük ortadan kalkar.
Bir yanıt yazın