İşyeri kiralama sürecinde sadece kira bedeli konuşulmaz. Aynı zamanda bu kira gelirinin vergiye tabi tutulması gerekir. Ancak konut kiralarından farklı olarak, işyeri kiralarında stopaj adı verilen özel bir vergi türü gündeme gelir. Peki, işyeri stopaj nedir, kim öder, oranı nedir ve hangi beyanlarla ilgilidir? İşte tüm yönleriyle işyeri kira stopajı…
İşyeri Stopaj Nedir?
Stopaj, bir gelir türü üzerinden doğrudan elde eden yerine, geliri ödeyen tarafından kesilerek devlete yatırılan vergi türüdür. İşyeri kira stopajında da bu mantık geçerlidir:
- Mülk sahibi (mal sahibi): Kira geliri elde eder.
- Kiracı (işletme sahibi): Kira ödemesinden belirli bir oranı keserek vergi dairesine yatırır.
Yani vergiyi ödeyen mal sahibi değil, kiracı tarafından kesilip ödenen vergidir.
Yasal Dayanak: Gelir Vergisi Kanunu m.94/5
İşyeri Stopajı Hangi Durumlarda Uygulanır?
- Kiralanan yer işyeri olmalıdır (ofis, dükkan, atölye, depo vb.)
- Kiracı, vergi mükellefi olmalıdır (şahıs ya da tüzel kişi)
- Mal sahibi, kira gelirini serbest meslek faaliyeti kapsamında elde etmemelidir
2025 Yılı Güncel İşyeri Stopaj Oranı Nedir?
2025 yılı itibarıyla uygulanmakta olan işyeri kira stopaj oranı:
✅ %20
Bu oran, brüt kira bedeli üzerinden hesaplanır.
İşyeri Stopajı Nasıl Hesaplanır?
Örnek Hesaplama:
- Brüt kira: 10.000 TL
- Stopaj oranı: %20
🔹 Kesilecek stopaj: 10.000 TL x %20 = 2.000 TL
🔹 Mal sahibine ödenecek net kira: 10.000 TL – 2.000 TL = 8.000 TL
Kiracı, 2.000 TL’yi kendi adına değil, mal sahibi adına devlete öder.
Stopaj Ödemesi Nereye ve Nasıl Yapılır?
Kiracı, stopajı Muhtasar Beyanname ile birlikte bağlı bulunduğu vergi dairesine bildirir.
- Beyan: Her ay ya da üç ayda bir (mükellefin seçimine göre)
- Ödeme: Beyanı takip eden ayın 26’sına kadar
Örneğin: Ocak ayına ilişkin kira stopajı, Şubat ayının 26’sına kadar ödenmelidir.
İşyeri Stopajında Kim Sorumludur?
- Kiracı, vergi sorumlusu sıfatıyla stopajı kesmek ve beyan etmek zorundadır.
- Mal sahibi, brüt kira bedelinin tamamını beyan eder, stopaj düşülerek vergilendirilir.
Stopajın Mal Sahibinin Gelir Vergisine Etkisi
- Stopaj, gelir vergisine mahsup edilir.
- Mal sahibi, yıllık beyanname verirken stopaj tutarını düşebilir.
- Bu sayede çifte vergilendirme önlenir.
Stopaj Ödenmezse Ne Olur?
Kiracı, stopajı ödemezse:
- Vergi ziyaı cezası, gecikme faizi ve usulsüzlük cezası uygulanabilir.
- Sorumluluk kiracıya aittir, mal sahibi sorumlu tutulmaz.
İşyeri Stopajında İstisnalar ve Muafiyetler
- Gerçek kişiler tarafından yapılan konut kiralamaları stopaja tabi değildir.
- Kamu kurumları, dernekler, vakıflar da stopaj kesintisi yapmak zorundadır.
- Bazı serbest bölgelerde faaliyet gösteren işletmeler, istisna kapsamına alınabilir.
E-Fatura ve E-Arşiv Kapsamında Stopaj Nasıl Gösterilir?
Kira faturasında:
- Brüt kira tutarı gösterilir
- Stopaj, “tevkifat” satırında ayrıca belirtilir
- Net ödeme, stopaj çıkarıldıktan sonraki tutardır
Yargı Kararlarıyla Uygulama Örnekleri
- Danıştay 4. Daire, 2021/3564 E., 2022/8971 K.: “Kiracı tarafından stopaj kesilmemesi, mülk sahibi açısından cezai sorumluluk doğurmaz.”
- Vergi Mahkemesi Kararı, 2019/1587: “Kira sözleşmesinde brüt tutar belirtilmişse, stopaj kesintisi bu tutar üzerinden yapılır.”
Sıkça Sorulan Sorular
İşyeri stopajını kim öder?
Kiracı öder ve devlete beyan eder. Mal sahibine net kira ödenir.
Stopaj ödenmeden kira ödenirse ne olur?
Kiracı vergi ziyaına neden olur ve cezai yaptırımla karşılaşabilir.
Stopaj oranı yıldan yıla değişebilir mi?
Evet. Hazine ve Maliye Bakanlığı oranı değiştirebilir.
Mal sahibi stopajı ayrıca beyan etmeli mi?
Hayır. Yıllık gelir vergisi beyannamesinde stopaj mahsup edilir.
İşyeri stopajı geri alınabilir mi?
Gelir vergisi fazla ödenmişse, mal sahibi iade talep edebilir.
Sonuç: İşyeri Kirasında Stopaj, Yasal Sorumluluğun Parçasıdır
İşyeri stopajı, kira ödemelerinde hem kiracının hem mal sahibinin yasal sorumluluğu olan bir vergidir. Doğru hesaplanmaz veya zamanında beyan edilmezse ciddi cezalar doğurabilir. Bu nedenle hem sözleşmelerin net bir şekilde düzenlenmesi hem de stopaj hesaplamasının doğru yapılması gerekir. Mali müşavir desteği almak, uygulamanın doğru yönetilmesini sağlar.
Konuya ilişkin daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.
Bir yanıt yazın