📌 1. İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamındaki Genel Sorumluluğu
📌 İşveren, çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlamak için gerekli önlemleri almak, çalışma ortamını güvenli hale getirmek ve meslek hastalıkları ile iş kazalarını önlemekle yükümlüdür.
✔ Bu yükümlülükler, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile düzenlenmiştir.
✔ İşverenin sorumlulukları, hem önleyici tedbirleri hem de olay sonrasında yapılması gereken işlemleri kapsar.
🚨 Örnek:
Bir işveren, inşaat sahasında çalışan işçilere baret, yelek, emniyet kemeri gibi kişisel koruyucu donanımları sağlamak ve onların doğru kullanılıp kullanılmadığını denetlemek zorundadır.
📌 2. İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamındaki Temel Yükümlülükleri
✅ 2.1. Risk Değerlendirmesi Yapmak
✔ İşveren, işyerindeki tehlikeleri tespit etmek ve bunlara karşı önlem almak amacıyla risk değerlendirmesi yapmak zorundadır.
✔ Risk değerlendirmesi yapmayan işverene idari para cezası uygulanır.
🚨 Örnek:
Bir fabrika işvereni, makinelerden kaynaklanabilecek kazaları önlemek için düzenli olarak risk analizi yapmalıdır.
✅ 2.2. Çalışanları Bilgilendirmek
✔ İşveren, iş sağlığı ve güvenliği konusunda çalışanlarını bilgilendirmelidir.
✔ Yapılan risk değerlendirmesi sonuçları, alınan önlemler ve karşılaşabilecekleri tehlikeler hakkında bilgi vermelidir.
🚨 Örnek:
Kimyasal maddelerle çalışan işçilere, bu maddelerin sağlık riskleri ve olası tehlikeleri anlatılmalıdır.
✅ 2.3. İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi Vermek
✔ Çalışanların, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilgiye sahip olması sağlanmalıdır.
✔ İşe başlamadan önce, iş değişikliği durumunda ve iş kazası sonrası eğitim verilmelidir.
| Eğitim Zamanı | Verilmesi Gereken Eğitim |
|---|---|
| İşe başlamadan önce | Temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi |
| İş değişikliği yapıldığında | Yeni görevine uygun eğitim |
| İş kazası veya meslek hastalığı sonrası | Risk azaltma ve korunma yöntemleri |
🚨 Örnek:
Yeni işe başlayan bir çalışana makine kullanımı ve iş güvenliği tedbirleri hakkında eğitim verilmelidir.
✅ 2.4. İş Sağlığı ve Güvenliği Profesyonelleri ile Çalışmak
✔ İşveren, işyerinin tehlike sınıfına göre iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli çalıştırmak zorundadır.
| İşyeri Tehlike Sınıfı | Uzman ve Hekim Çalıştırma Zorunluluğu |
|---|---|
| Az tehlikeli | 50 çalışandan fazla olan işyerlerinde zorunlu |
| Tehlikeli | Her işyerinde zorunlu |
| Çok tehlikeli | Her işyerinde zorunlu |
🚨 Örnek:
Bir maden işletmesinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırılması zorunludur.
✅ 2.5. Kişisel Koruyucu Donanım Sağlamak
✔ İşveren, çalışanlara işin niteliğine uygun kişisel koruyucu donanım (KKD) vermek ve bunların kullanılıp kullanılmadığını denetlemek zorundadır.
| İş Alanı | Verilmesi Gereken Koruyucu Donanım |
|---|---|
| İnşaat | Baret, emniyet kemeri, çelik burunlu ayakkabı |
| Kimya | Eldiven, maske, gözlük |
| Elektrik | İzole eldiven, yalıtımlı ayakkabı |
🚨 Örnek:
İnşaat işçilerine baret verilmemesi durumunda işveren hem idari para cezası hem de iş kazası nedeniyle tazminatla karşılaşabilir.
✅ 2.6. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarını Bildirmek
✔ İşveren, meydana gelen iş kazasını 3 iş günü içinde;
✔ Meslek hastalığını öğrendiği tarihten itibaren 3 iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirmek zorundadır.
🚨 Örnek:
Bir işçi merdivenden düşüp yaralanırsa, işveren olayı 3 iş günü içinde SGK’ya bildirmek zorundadır.
📌 3. İş Sağlığı ve Güvenliği Tedbirlerini Almamanın Sonuçları
| İhmal Edilen Yükümlülük | Yaptırımı |
|---|---|
| Risk değerlendirmesi yapmamak | 17.298 TL’den başlayan idari para cezası |
| Eğitim vermemek | 1.298 TL’den başlayan idari para cezası |
| Kişisel koruyucu donanım vermemek | İş kazası durumunda tazminat davası, ceza davası |
| İş kazası/meslek hastalığı bildirmemek | 7.665 TL idari para cezası, gecikme halinde sorumluluk artar |
🚨 Örnek:
Bir iş kazası sonucu işçi hayatını kaybederse, işveren hakkında taksirle ölüme sebebiyet verme suçundan ceza davası açılabilir.
📌 4. İşverenin Yükümlülüklerine Uymaması Halinde Doğabilecek Hukuki Sonuçlar
| Sonuç | Açıklama |
|---|---|
| Tazminat Davası | İş kazası veya meslek hastalığı sonucu işçi, maddi ve manevi tazminat davası açabilir. |
| Cezai Sorumluluk | İş kazası sonucu ölüm veya yaralanma halinde, işveren hakkında ceza davası açılabilir. |
| İdari Para Cezası | İş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerine uymayan işverene idari para cezası uygulanır. |
| Faaliyet Durdurma | Çok tehlikeli işlerde, ciddi tehlike durumunda işyeri faaliyeti durdurulabilir. |
🚨 Örnek:
İşverenin gerekli güvenlik önlemlerini almadığı bir maden ocağında meydana gelen göçük sonucunda, işveren hakkında hem tazminat davası açılmış hem de ceza mahkemesinde yargılama yapılmıştır.
📌 5. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 İş sağlığı ve güvenliği eğitimi kimler tarafından verilir?
📌 İş güvenliği uzmanları ve eğitim konusunda yetkilendirilmiş kişiler tarafından verilir.
🔹 İş kazası bildirilmezse ne olur?
📌 Bildirmeyen işverene idari para cezası uygulanır ve işçi zarar görürse tazminat davası açabilir.
🔹 İşveren risk değerlendirmesi yapmak zorunda mı?
📌 Evet, her işveren, işyerinde risk değerlendirmesi yapmak zorundadır.
🔹 İş sağlığı ve güvenliği uzmanı çalıştırmak her işyerinde zorunlu mu?
📌 Evet, özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli iş yerlerinde zorunludur.
🔹 Kişisel koruyucu ekipman vermeyen işveren sorumlu tutulur mu?
📌 Evet, iş kazası durumunda işveren hem idari hem hukuki sorumluluk taşır.
Bir yanıt yazın