📌 1. Arabuluculuk Anlaşması Nedir?
Arabuluculuk anlaşması, tarafların arabulucu eşliğinde gerçekleştirdikleri görüşmeler sonucunda vardıkları mutabakatı içeren resmi bir belgedir.
✔ Taraflar, mahkemeye gitmeden kendi çözümlerini üretebilirler.
✔ Anlaşma, tarafların kabul ettiği ve üzerinde uzlaştığı şartları içerir.
✔ Eğer usulüne uygun düzenlenmişse, mahkeme kararı gibi icra edilebilir ve hukuki sonuç doğurur.
📌 7036 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, 6325 Sayılı Arabuluculuk Kanunu ve diğer ilgili mevzuatlar, arabuluculuk anlaşmalarının bağlayıcılığını ve icrasını düzenlemektedir.
🚨 Örnek: İşçi ile işveren arasında kıdem tazminatı konusunda anlaşma sağlanmışsa, bu anlaşma bağlayıcıdır ve işveren, kararlaştırılan tazminatı ödemek zorundadır.
📌 2. Arabuluculuk Anlaşmasının Hukuki Bağlayıcılığı
📌 Arabuluculuk anlaşması, belirli şartlar yerine getirildiğinde mahkeme kararı niteliği taşır ve doğrudan icra edilebilir.
2.1. Anlaşmanın Hukuki Geçerliliği İçin Şartlar
✔ Arabulucu tarafından düzenlenmiş olmalıdır.
✔ Taraflar veya vekilleri tarafından imzalanmalıdır.
✔ Kanuna ve kamu düzenine aykırı hükümler içermemelidir.
✔ İlgili sulh hukuk mahkemesi veya iş mahkemesinden “icra edilebilirlik şerhi” alınmalıdır. (Ticari ve iş uyuşmazlıklarında bu şart aranmaz.)
🚨 Örnek: Bir kira alacağı anlaşması, arabuluculuk sürecinde imzalandığında ve icra edilebilirlik şerhi alındığında, doğrudan icra müdürlüğüne başvurulabilir.
2.2. Arabuluculuk Anlaşmasının Mahkeme Kararı Niteliği
✔ İcra edilebilirlik şerhi alınmış bir arabuluculuk anlaşması, mahkeme kararı gibi icra edilebilir.
✔ Taraflar, anlaşmaya uymak zorundadır, aksi takdirde icra takibi başlatılabilir.
✔ Ticari ve iş uyuşmazlıklarında doğrudan icra takibi yapılabilir, mahkemeye başvurmaya gerek yoktur.
🚨 Örnek: Arabuluculuk anlaşması gereği 50.000 TL ödeme taahhüdü veren bir borçlu, ödeme yapmazsa alacaklı doğrudan icra takibi başlatabilir.
📌 3. Arabuluculuk Anlaşmasının İcrası (Zorla Uygulanması)
📌 Arabuluculuk anlaşmasına uymayan taraf hakkında icra işlemi başlatılabilir.
3.1. İcra Edilebilirlik Şerhi Nedir ve Ne İşe Yarar?
✔ Bazı anlaşmaların icra edilebilir olması için mahkemeden onay alınması gerekir.
✔ Sulh hukuk veya iş mahkemesine başvurularak “icra edilebilirlik şerhi” alınmalıdır.
✔ Bu şerh, anlaşmanın mahkeme kararı gibi uygulanmasını sağlar.
🚨 Örnek: Bir işveren, arabuluculukta işçisine 100.000 TL ödeme yapmayı kabul ettiyse ve ödemezse, icra edilebilirlik şerhi alınarak icra takibi başlatılabilir.
3.2. Doğrudan İcra Edilebilen Arabuluculuk Anlaşmaları
📌 Aşağıdaki anlaşmalar doğrudan icraya konulabilir, ayrıca mahkemeye başvurulmasına gerek yoktur:
✔ Ticari Uyuşmazlıklara İlişkin Anlaşmalar
✔ İş Hukukundan Doğan Anlaşmalar
📌 Tüketici ve bazı medeni hukuk uyuşmazlıkları için icra edilebilirlik şerhi alınması gerekir.
🚨 Örnek: İş sözleşmesine ilişkin bir tazminat anlaşması, icra takibi başlatılarak tahsil edilebilir.
📌 4. Arabuluculuk Anlaşmasına Uymayan Taraf İçin Hukuki Süreç
📌 Taraflardan biri arabuluculuk anlaşmasına uymazsa, aşağıdaki yollara başvurulabilir:
✔ İcra Dairesine Başvuru: Doğrudan icra takibi başlatılabilir.
✔ İcra Mahkemesine Başvuru: Eğer borçlu ödeme yapmazsa, icra mahkemesine başvurulabilir.
✔ Tazminat Davası Açma: Anlaşmaya uymayan taraf için ek zarar doğmuşsa, maddi tazminat davası açılabilir.
🚨 Örnek: Bir şirket, ticari bir anlaşmaya uymayı reddederse, alacaklı doğrudan icra takibi başlatabilir.
📌 5. Arabuluculuk Anlaşmasının Geçersiz Sayıldığı Durumlar
📌 Aşağıdaki durumlarda, arabuluculuk anlaşması geçersiz sayılabilir:
✔ Taraflardan biri zorla imzalatıldığını ispat ederse.
✔ Anlaşma, kamu düzenine aykırı bir içerik taşıyorsa.
✔ Kanuna aykırı şartlar içeriyorsa (Örneğin, yasa dışı bir işlem karşılığında ödeme yapılması gibi).
✔ Arabulucu, Adalet Bakanlığı siciline kayıtlı değilse.
🚨 Örnek: Bir şirketin yasadışı faaliyetleri içeren bir anlaşma yapması durumunda, bu anlaşma geçersiz sayılır.
📌 6. Sıkça Sorulan Sorular
🔹 Arabuluculuk anlaşması mahkeme kararı gibi bağlayıcı mı?
📌 Evet, icra edilebilirlik şerhi alınmış bir arabuluculuk anlaşması, mahkeme kararı gibi bağlayıcıdır.
🔹 Arabuluculuk anlaşmasına uymayan taraf ne olur?
📌 İcra takibi başlatılabilir ve mahkemeye başvurulabilir.
🔹 Arabuluculuk anlaşması bozulabilir mi?
📌 Eğer usulsüzlük veya baskı ile yapıldığı ispatlanırsa iptal edilebilir.
🔹 Tüm arabuluculuk anlaşmaları icraya konulabilir mi?
📌 Ticari ve iş uyuşmazlıkları doğrudan icraya konulabilirken, bazı anlaşmalar için icra edilebilirlik şerhi gereklidir.
🔹 Arabuluculuk anlaşması imzalanınca taraflar dava açabilir mi?
📌 Hayır, anlaşma sağlandıysa dava açılamaz.
Bir yanıt yazın